مصاحبه‌ای توسط اداره کل حمایت از توسعه نرم افزارهای کاربردی، بومی و محتوای شبکه سازمان فناوری اطلاعات ایران با مدیر عامل شرکت پویش داده نوین جناب آقای حمید رضا جعفریان صورت گرفته است.

 

مدیر عامل شرکت معتقد است که: «اصولاً نباید اصل را بر مفاهیمی همچون متن‌بسته یا متن‌باز قرار دهیم، بلکه باید اصل را بر تولید در کشور بگذاریم.»

در ادامه متن کامل مصاحبه ارائه شده است.

https://telegram.me/PDNSoft

حمید‌رضا جعفریان‌مقدم، متولد 1359 شهرستان طبس و دانش‌آموخته کارشناسی نرم‌افزار از دانشگاه صنعتی امیر‌کبیر است که پس از فارغ‌التحصیلی و مدتی کار در بخش دولتی به‌منظور قدم نهادن در مسیر کارآفرینی و به‌صورت تمام‌وقت در شرکت پویش داده نوین (PDNSoft) مشغول به فعالیت شد. ازجمله فعالیت‌های وی در دوران تحصیل، مشارکت در پروژه ابررایانه ملی با مدیریت دکتر معتمدی بوده‌است. در ادامه متن گفت‌وگوی ما را با وی بخوانید.

 

فکر می‌کنید پدیده‌ای که با عنوان متن‌باز شکل گرفته‌است، جریان تکنولوژی را به کدام سمت‌وسو می‌برد و تأثیرگذاری آن را در کشور خودمان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

باید گفت که متدولوژی متن‌باز کمک بسیار بزرگی به رشد تکنولوژی در دنیا و همچنین کمک افزون‌تری به چرخه اقتصادی شرکت‌های IT کرده‌است. کارایی این متدولوژی آن‌چنان اثبات‌شده ‌است که شرکت بزرگی مانند مایکروسافت هم علی‌رغم جهت‌گیری‌های پیشین خود درنهایت اقدام به ارائه سیستم‌عامل ابری خود بر پایه سیستم‌عامل لینوکس کرده‌است. همچنین Apple خود را از حامیان آن معرفی کرده‌است. از مهم‌ترین نمونه‌های بارز قدرت این متدولوژی می‌توان به سیستم عامل Android اشاره کرد.

با این وجود شرایط جاری استفاده از متن‌باز در کشور ما در کنار اینکه فرصت‌های بی‌نظیری را برای شکوفایی و توانمندسازی فراهم کرده‌است تهدیدی بالقوه به نظر می‌رسد. به‌ عبارت دقیق‌تر اصولاً نباید اصل را بر مفاهیمی همچون «متن‌بسته» یا «متن‌باز» قرار دهیم، بلکه باید اصل را بر تولید در کشور قرار دهیم و به این باور برسیم که چنان‌چه چرخه تولید نرم‌افزاری در کشور تقویت شود می‌توان شاهد رشد صنعت نرم‌افزار و اشتغال‌زایی در این حوزه و همچنین به‌دلیل وابستگی شدید همه صنایع به حوزه فناوری اطلاعات، شاهد رشد دیگر صنایع در کشور ازجمله توریسم و گردشگری و همچنین سلامت باشیم. باید بدانیم که «تولید»، تنها راه برای تولید علم و به‌کارگیری علم موجود در کشور است و تا زمانی‌که این موضوع در حوزه فناوری اطلاعات به‌عنوان «اصل» شناخته‌نشود، تمامی حرکت‌ها در‌نهایت با عبارت در جا زدن خلاصه خواهند‌شد.

 

شما در مجموعه خود برای تقویت فعالیت‌های حوزه متن‌باز در کشور چه گام‌هایی برداشته‌اید؟

(خواهشمند است جهت مطالعه بیشتر در زمینه فعالیتهای حوزه متن باز به صفحه «فعالیتهای متن باز» مراجعه فرمائید.)

شرکت پویش داده نوین تخصص ویژه در توسعه نرم‌افزار با متدولوژی متن‌باز دارد و خود را متعهد به ارائه نرم‌افزارهای توسعه‌یافته‌اش به‌صورت متن‌باز می‌داند.اولین نرم‌افزار متن‌باز عرضه‌شده ما به نام IPTables-TNG با هدف ایجاد بهینه‌سازی در فایروال لینوکس (IPTables) است.

ارائه اجزای مختلف سامانه PVM به‌صورت متن‌باز از سیاست‌های ما است که در این راستا تا کنون چهار زیرپروژه از پروژه‌های PVM به‌صورت متن‌باز عرضه شده‌است. پروژه متن‌باز PParamپایه‌ای‌ترین کتابخانه PVM محسوب می‌شود که به‌منظور ایجاد Community و تعامل بیشتر با توسعه‌دهندگان و آگاهی بیشتر کارفرمایان از نحوه توسعه PVM متن‌باز شده‌است. پروژه‌های pvmctl و pcad به‌عنوان نسخه پیش‌تولید PVM یا PVM Prototype محسوب می‌شوند. PVM Prototype مجموعه‌ای از اسکریپت‌ها و تمهیدات جهت مدیریت ماشین‌های مجازی بر اساس KVM است. همچنین پروژه متن‌باز iptables-tng را داشته‌ایم که به‌منظور بهبود کارایی فایروال لینوکس iptables توسعه یافته‌است.

 

چه رویکردی به‌ ایجاد اولین سامانه بومی مجازی‌سازی سرورها (PVM) منجر شد؟

شرکت پویش داده نوین با بیش از یک دهه تجربه در حوزه مجازی‌سازی و رایانش ابری برای اولین‌بار در ایران موفق به تولید و ارائه نرم‌افزارهای خویش تحت عنوان «سامانه ایرانی مجازی‌سازی سرورها (PVM) و «سامانه ایرانی میزکار مجازی کاربران(PVM Desktop) شده‌است. سامانه PVM دارای سابقه عملیاتی 8 ساله با هدف تضمین ماندگاری اطلاعات در مقابل حوادث پیش‌بینی‌نشده، تضمین امنیت در مهم‌ترین نرم‌افزار زیرساختی سازمان، کاهش هزینه‌ها و یکپارچه‌سازی و مدیریت متمرکز، تولید و عرضه شده‌است. اهداف ذکر شده به‌واسطه استفاده از محصولی معتبر و با کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی در ایجاد زیرساختی مطمئن و پایدار، میسر است.

شرکت پویش داده نوین به‌عنوان بازویی توانا و همیشه در دسترس با تخصص ویژه در زمینه مجازی‌سازی و زیرساخت، و ارائه راهکار دارای ارزش افزوده و توجیه اقتصادی بالا تاکنون با بیش از 100 سازمان مهم اداری، امنیتی و تجاری در سطح کشور همکاری کرده‌‌است.

 

به‌عنوان کسی که در زمینه پروژه‌های متن‌باز فعالیت داشته‌اید این مقوله را در کشور با چالش‌هایی مواجه می‌بینید؟

عمده چالش موجود این است که حقایق و پارامترهای اصلی پروژه‌های متن‌باز یعنی همان «مدل اقتصادی و راهبری متمرکز» به کل نادیده گرفته‌می‌شود. باید بدانیم که ارائه هرگونه خدمت رایگان، دارای هدف مسجل اقتصادی و راهبردی است و چنان‌چه بدون برنامه‌ریزی صحیح از این خدمات رایگان استفاده کنیم مسیر رشد فناوری اطلاعات در کشور را با مشکلات متعددی مواجه خواهیم‌کرد.

مشکل اصلی ما در این حوزه «عادت به مصرف‌گرایی» همچون دیگر زمینه‌های اقتصادی در کشور است. در حوزه متن‌باز این موضوع به‌واسطه در دسترس بودن کد منبع نرم‌افزار بسیار حاددتر می‌شود، چرا که می‌اندیشیم آنچه را که مصرف می‌کنیم به‌صورت کامل در اختیار ما قرار دارد، اما سیاست‌های راهبردی شرکت‌ها در حوزه متن‌باز این موضوع را تأیید نمی‌کند.

هم‌اکنون در وضعیتی قرار گرفته‌ایم که عادت به استفاده از نرم‌افزارهای کرک‌شده و مجانی حوزه ویندوزی در حال انتقال به فضای متن‌باز است و طلیعه این موضوع هم آن است که هرگونه فعالیت تولیدی در کشور در این حوزه‌ها به‌دلیل وجود نرم‌افزارهای متن‌باز مشابه و تصور دسترسی به کد منبع آن به‌شدت سرکوب می‌شود و از آن به اختراع دوباره چرخ یاد می‌شود. اما در حقیقت این مسیر «اختراع دوباره چرخ» نیست، بلکه «ساخت دوباره چرخ» با پارامترهای قابل رقابت و نو است. تولید دوباره می‌تواند هزاران بار اتفاق بیفتد تا زمانی که مزیت رقابتی و بازار مصرف وجود داشته‌باشد.

خلاصه کلام اینکه اگر عادت تمایل به مصرف رایگان را رها نکنیم و عادات کرکی خود را به حوزه متن‌باز منتقل سازیم متن‌باز در چند سال آینده خشک‌کننده ریشه تکنولوژی فناوری اطلاعات در کشور خواهد‌بود که صرفاً منجر به ایجاد یک‌سری شرکت‌های خدماتی در کشور خواهد‌شد که فاقد ارزش افزوده صادراتی هستند و همچنین به‌دنبال آن شاهد مهاجرت توانمندی‌های تولیدی چه در قالب اشخاص و چه در قالب شرکت‌ها به کشورهای اطراف که اهمیت تولید را درک می‌کنند، خواهیم‌ بود.

 

منبع: وب سایت opensourceiran.ito.gov.ir